Όργανα παρακολούθησης οσμών
Μια ηλεκτρονική μύτη αποτελεί κομμάτι επιστημονικού εξοπλισμού που έχει σχεδιαστεί για να κάνει την ίδια δουλειά με την ανθρώπινη μύτη. Είναι σε θέση να ανιχνεύει και να αναγνωρίζει συγκεκριμένες οσμές, αναλύοντας τις χημικές ουσίες τις οποίες συγκρίνει με μια προ-προγραμματισμένη λίστα αποτυπωμάτων οσμής. Το πλεονέκτημα χρήσης μιας ηλεκτρονικής μύτης σε σύγκριση με μια ανθρώπινη είναι ότι μπορεί να παρακολουθεί τις οσμές συνεχώς στην πηγή ή στην περιοχή που πλήττεται από οσμές.
Τι είναι;
Μια ηλεκτρονική μύτη, ή E-nose, είναι ένα κομμάτι του επιστημονικού εξοπλισμού που σχεδιάστηκε για να μιμείται την όσφρηση των θηλαστικών στην ανίχνευση και τον χαρακτηρισμό απλών ή πολύπλοκων οσμών. Αυτές οι συσκευές επιτρέπουν την ταυτοποίηση μιγμάτων των οργανικών δειγμάτων στο σύνολό, παρέχοντας το οσφρητικό τους αποτύπωμα (αναγνωρίσιμο σε πηγές απελευθέρωσης του μίγματος), χωρίς να αναγνωρίζονται οι μεμονωμένες ενώσεις δημιουργίας οσμών, ακριβώς όπως η ανθρώπινη μύτη δεν χρειάζεται να ταυτοποιεί κάθε μεμονωμένο αποσμητικό μόριο για να διακρίνει τη μυρωδιά ενός μήλου από σάπια αυγά. Για να γίνει αυτό, το όργανο πρέπει να εκπαιδευτεί: πρέπει να του παρασχεθεί μια βάση δεδομένων για τα αποτυπώματα οσμών που σχετίζονται με τις οσμές στις οποίες μπορεί να εκτεθεί κατά την ανάλυση. Αυτή η βάση δεδομένων συντίθεται αναλύοντας δείγματα αέρα με γνωστές οσφρητικές ιδιότητες σε διαφορετική συγκέντρωση οσμών και προσδιορίζοντας έτσι τις κατηγορίες όσφρησης (τύπους οσμών) που πρέπει να αναγνωρίζονται.
Η ηλεκτρονική μύτη αποτελείται από τρία διαφορετικά στοιχεία:
μια σειρά χημικών αισθητήρων που αντιδρούν σε ένα ευρύ φάσμα οσμών (οι πτητικές οργανικές ενώσεις που είναι υπεύθυνες για τις οσμές αλληλεπιδρούν με την επιφάνεια του αισθητήρα και προκαλούν αλλαγή σε ορισμένες χημικές και φυσικές ιδιότητες)
ένα σύστημα επεξεργασίας του σήματος των αισθητήρων το οποίο οργανώνει τις πληροφορίες από τους αισθητήρες.
ένα σύστημα αναγνώρισης οσμών, το οποίο συγκρίνει την πληροφορία που ελήφθη με έναν κατάλογο προκατασκευασμένων συνόλων δεδομένων (δηλαδή το σετ εκπαίδευσης) για τον εντοπισμό των οσμών που έχουν ανιχνευθεί.
Κάθε οσμή έχει ένα μοναδικό «αποτύπωμα» που σχετίζεται με τη χημική του σύνθεση, επιτρέποντας στην ηλεκτρονική μύτη να συγκρίνει και να αναγνωρίζει κάθε ανιχνευμένη οσμή, με τον ίδιο τρόπο που μια ανθρώπινη μύτη θα ανιχνεύσει πρώτα μια οσμή και κατόπιν θα επεξεργαστεί τα ερεθίσματα και θα χρησιμοποιήσει τη μνήμη για να προσδιορίσει τον τύπο της οσμής.
Που μπορεί να χρησιμοποιηθεί;
Η ηλεκτρονική μύτη έχει το τεράστιο πλεονέκτημα ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον συνεχή προσδιορισμό της συγκέντρωσης οσμών στις εκπομπές. Στην περίπτωση των εκπομπών, μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την συνεχή παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων αφαίρεσης οσμών. Όταν εφαρμόζεται στην παρακολούθηση των εκπομπών, τα δεδομένα ηλεκτρονικής μύτης μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δεδομένα εισόδου για τη μοντελοποίηση διασποράς.
Που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί;
Η ηλεκτρονική μύτη δεν μπορεί να μετρήσει την ένταση και να προσδιορίσει εάν η οσμή είναι ευχάριστη ή όχι (Ηδονικός τόνος). Όταν χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της συγκέντρωσης οσμής στις εκπομπές, οι ηλεκτρονικές μύτες πρέπει να εκπαιδεύονται με δείγματα που αναλύονται με δυναμική ολφακτομετρία. Για το λόγο αυτό, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη δυναμική ολφακτομετρία.
